Hoekpuntpalen
In het jaar 1829 werd besloten dat er voor de rivieren een speciale kaart moest komen. Men kent dan al wel de kadastrale kaarten maar de rivierkaart moet zaken vermelden die belangrijk zijn voor de scheepvaart, zoals diepte van de rivier en afstanden. Om die te meten wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde driehoeksmeting van Krayenhoff. Uitgangspunt daarbij is, dat je van een driehoek alle zijden kunt berekenen als je één zijde en de aanliggende hoeken kunt meten. Op de eerste rivierkaarten van de Maas (1849-1856) staan deze driehoeken nog niet ingetekend.
In 1871 wordt besloten om deze kaarten te herzien en daarbij worden ook de driehoeken opnieuw nagemeten. Voor de hoekpunten van het driehoeksnet, zo wordt nu bepaald, moeten veilige plaatsen worden gezocht, zodat deze zo min mogelijk worden verstoord. Deze kaarten van de Maas verschijnen tussen 1874 en 1903.
|
Na 1916 worden de hoekpunten van deze driehoeken in het landschap vastgelegd. Daarvoor gebruikt men betonnen tegels van 55 x 55 x 26 cm die ongeveer 125 kg wegen. Daarin is met groeven een kruis aangebracht. Deze tegels worden 75 cm onder het maaiveld begraven. Daarop komt een verklikkerpaal die deze hoekpunten bovengronds markeert. Deze hoekpalen zijn van basaltsteen en er zijn de letters HP en een nummer ingehakt.
Deze punten zijn ook terug te vinden op de kaarten na 1850. In de legenda zijn ook de gegevens per hoekpunt opgenomen. Bij de kaarten van 1950 zijn de bestaande hoekpunten overgenomen, maar is een nieuwe nummering gebruikt. De wijziging is in de legenda van deze kaarten vermeld.
|
|
|
Kaart 1898 23 Megen detail met legenda |
|
Deze hoekpalen stonden soms langs de dijken, maar ook wel midden in de uiterwaarden. Lastig voor de boeren bij het bewerken van het land. Vaak werd er een autoband omheen gelegd om beschadigingen te voorkomen.
Tegenwoordig wordt deze manier van meten niet meer toegepast. Deze palen verdwijnen dus langzaam maar zeker uit het landschap.
|
|
|
Paal 577 Greffelingsedijk Alphen (verdwenen)
|
Paal 579 Molendijk Alphen (verdwenen)
|
|
|
Paal 570 Benedendijk Oijen
|
Paal 606 dijk Alem
|
