Home
Alphen
Agenda
Fotoalbums
Links
Nieuwsarchief

Wat is WHAM
Onze collectie
Nieuwsbrieven
WHAM winkel
Wordt donateur
Contact WHAM

Ansichtkaarten
Archeologie
Bedrijvigheid
Bestuur
Bidprentjes
Brand
Criminaliteit
Gebouwen
Genealogie
Gezondheid
Luchtfoto's
Maas
Mooi Alphen
Muziek
Natuur
Onderwijs
Ontmoetingen
Oorlog
Ouwe kranten
Prinsengalerij
Publicaties
Religie
Signalement
Straatnamen
Verenigingen
Video's
Watersnood
Zoekplaatjes

Nieuw op de site
Zoeken op de site
Contact site

 
Gebouwen - Gemalen - Rijks Gemaal
Gebouwen

Gemaal Rijk van Nijmegen en Maas en Waal
Het Gemaal Rijk van Nijmegen en Maas en Waal rond 1960.
Op de foto staan v.l.n.r: Lia Henzen, haar oom en tante, Johan Henzen en echtgenote Tôn Henzen-van der Voort, het jongetje bij het hekwerk is waarschijnlijk Johan Story.

Het gemaal 'Rijk van Nijmegen en Maas en Waal', werd in 1914 gebouwd aan de Nieuwe Schans in Alphen.
In dit gemaal kwam een stoommachine van Stork. Het gemaal kon 300 m3 water per minuut verplaatsen. Net als bij het stoomgemaal van Last was dit niet steeds nodig, maar soms moest de machine ook wel eens 2 maanden achtereen draaien zonder te stoppen!

Dit gemaal verzorgde de waterhuishouding van de polders van Druten tot aan het Maas-Waalkanaal, bij elkaar een oppervlakte van ong. 3.500 ha. Deze polders lagen wat hoger dan de polders van Leeuwen en Wamel. Daardoor hoefde het gemaal minder vaak te draaien, maar er moest dan wel veel water worden verplaatst. Daarvoor beschikte dit gemaal over een grote pomp.

Bij de Schans zorgde de machinist Hendrik Daanen samen met de Jan van Mil en Janus Graven voor een goed verloop. Tweede machinist was Marinus v.d. Velden.
Kolen voor de stoommachine werden aangevoerd per schip tot aan het veerhuis. Het overladen en met paard en kar vervoeren naar de kolenloods leverde ook weer voor enkele mensen werk op.

De machinist Daanen was eigenlijk smid van beroep. Als machinist verdiende hij 800 gulden per jaar, maar hij kon vrij wonen en zijn woning verlichten en verwarmen. Ook machinist Daanen wist dit loon aan te vullen door te klussen en zo zijn grote gezin te onderhouden.

Het gemaal is gesloopt in 1954. Later is er nog een smederij en opslag van manden in geweest, waarna het door brand werd verwoest tot de ruïne die nog altijd aan de Nieuwe Schans te vinden is.

Dineke van Geffen-Daanen, dochter van de machinist, weet zich nog te herinneren dat de schoorsteen van dit gemaal eind jaren vijftig niet door een explosie werd gesloopt, maar van boven af steen voor steen werd afgebroken.
Als er mensen zijn die ons daarover preciezer kunnen informeren houden wij ons aanbevolen.
Dineke van Geffen-Daanen schreef een gedicht over
dit gemaal en de ruïne die het tegenwoordig is:

Het oude stoomgemaal

WHAM logo

website by AageM