Breukzalf, wondermiddel of kwakzalverij? deel 1

In 1899 verscheen onderstaande advertentie een twintigtal keren in allerlei kranten in het hele land. In de advertentie is een dankbetuiging opgenomen die Ant. van Teeffelen, klompenmaker uit Alphen (Gld.) stuurde naar M. Reimanns uit Haarlem. Van Teeffelen had namelijk al zeven jaar last van een liesbreuk en door het smeren van drie potjes breukzalf is hij hiervan genezen. Hij kan zijn werk weer doen en heeft geen breukband meer nodig.

Venloosch nieuwsblad, 15 juli 1899

Onze eerste gedachte als we zoiets vinden, is meestal of we kunnen achterhalen wie die persoon was. Met de informatie die in ons documentatiecentrum voorhanden is, vonden we terug dat het hier gaat over Antonius van Teeffelen. Volgens de akten van de burgerlijke stand is hij geboren op 31 juli 1839. Hij trouwde op 2 april 1880 met Mechelina Vlok. Op 10 januari 1917 is hij, 77 jaar oud, in Alphen overleden.

In ons archief hebben wij ook zijn bidprentje (en dat van zijn vrouw). afbeelding
In de bevolkingsregisters vonden we dit gezin terug in de Kerkbuurt op nummer 112, wat we ongeveer terug moeten zoeken in de huidige Kerkstraat. Er werden zeven kinderen geboren, vier jongens en drie meisjes. Twee jongens (beiden met de naam Wilhelmus) overleden al op jonge leeftijd. De jongste dochter, Theodora, bleef in het ouderlijk huis wonen en trouwde in 1921 met de bij vele Alphenaren nog wel bekende Hendrik Hol. In dit gezin werden negen kinderen geboren.
De oudste dochter Elisabeth trouwde in 1907 met Johannes van Zwolgen. Zij gingen wonen aan de Greffelingsedijk in de buurt van het eilandje. Dit huis is verdwenen met de watersnood van 1926. Ze kregen twee zoons en twee dochters. Hun oudste zoon Has woonde met zijn vrouw Truus van Leegstraten bijna zijn hele leven in het huis wat er voor in de plaats kwam.

Die eerste vraag die bij ons opkwam is hiermee wel ruim beantwoord. Maar daarna drong zich ook nog een tweede vraag op: wat was Pastoor Martin Beck's breukzalf eigenlijk? "Volkomen genezing gegarandeerd !" zegt de advertentie. Dat is nogal een belofte. Was het wel een echt medicijn of was het gewoon kwakzalverij?

Bidprentje A. van Teeffelen

Via de onderstaande link vindt u het antwoord op deze vraag in deel twee van dit artikel.

Breukzalf, wondermiddel of kwakzalverij? deel 2